Professionalisering
We hebben binnen samenwerkingsverband Stromenland de route naar inclusief onderwijs ingezet. Ons uitgangspunt is dat zoveel mogelijk leerlingen binnen de reguliere basisschool onderwijs krijgen. Om dat te realiseren, zorgen we voor het versterken én borgen van expertise van leerkrachten, intern begeleiders en onderwijsondersteuners. Professionalisering van deze medewerkers is essentieel om een dekkend aanbod van basis- en extra ondersteuning binnen het reguliere onderwijs te garanderen. Daarom bieden we elk schooljaar een professionaliseringsaanbod met kennisdeling over onderwerpen die er toe doen.
“Samenwerkingsverband Stromenland zorgt met Kennisstroom voor een maandelijks inspiratiemoment voor leerkrachten en intern begeleiders”
“De naam Kennisstroom ontstond al brainstormend. We willen de kennis die we hebben delen én laten stromen tussen de deelnemers van de interactieve bijeenkomsten. En uiteraard verwijst ‘stroom’ ook naar de naam van het samenwerkingsverband: Stromenland. Al met al een passende naam.” Kim en Nicki vertellen vol passie over Kennisstroom: een initiatief om leerkrachten, intern begeleiders en andere onderwijsprofessionals in de regio te inspireren. Tijdens twee uur durende bijeenkomsten komt theorie rond een bepaald onderwerp aan bod, mét een vertaalslag naar de praktijk.
Kim van Hulst en Nicki Erinkveld werken beiden als ondersteuner Passend Onderwijs bij samenwerkingsverband Stromenland. Ze leerden elkaar negen jaar geleden kennen toen ze tegelijkertijd vanuit het speciaal onderwijs in deze rol begonnen. Kim vertelt dat ze leerkrachten en intern begeleiders uit het regulier basisonderwijs ondersteunen als zij een specifieke vraag hebben over een leerling of groep. “Als wij met een leerkracht of intern begeleider meedenken, doen we dat altijd binnen de context van de reguliere school. Onze ervaring in het speciaal onderwijs bij Entrea Lindenhout komt daarbij goed van pas.” Nicki vult Kim aan. “Het hoort ook bij onze rol om school en ouders opnieuw met elkaar in verbinding te brengen. Ervoor te zorgen dat het onderling vertrouwen herstelt, zodat een kind weer in ontwikkeling kan komen.”
Hoe de wens voor maandelijks terugkerende kennisdeling ontstond
Nicki vertelt hoe Kim en zij zo’n vijf jaar geleden werden gevraagd als ambassadeurs voor het landelijke kennisplatform ‘Leren van gedrag’. “Zij zochten mensen die de brug konden slaan tussen wetenschap gericht op gedrag en de onderwijspraktijk. Entrea Lindenhout gaf ons de kans om aan te sluiten bij dit platform. Onderzoekers en praktijkmensen hebben elkaar nodig als het gaat om gedrag en inclusief onderwijs. Wetenschappers hadden goed onderzoek liggen en hadden praktijkmensen nodig om dat daadwerkelijk op de scholen te krijgen.”
Kim knikt instemmend. “We zijn ruim twee jaar ambassadeurs geweest. Dat landelijke netwerk was voor ons heel waardevol. We leerden mensen kennen die interessant onderzoek doen én mensen die hetzelfde werk doen als wij. Inmiddels bestaat het kennisplatform niet meer. Net voordat het eindigde, zeiden wij tegen elkaar: Hier willen we iets mee binnen Stromenland. Zo is Kennisstroom in 2021 ontstaan. Wij hebben het initiatief opgepakt, omarmt en uitgezet.”
Met een breder aanbod meer onderwijsprofessionals bereiken
Nicki blikt even terug op het begin van Kennisstroom. We konden destijds onze ervaring van ‘Leren van gedrag’ goed gebruiken. Uit een van de onderzoeken hebben we de workshop ‘Trauma’ stevig kunnen opbouwen. In deze workshop nemen we deelnemers mee in de wereld van traumasensitief lesgeven. We leren onderwijsprofessionals wat stress en trauma bij leerlingen doet en wat zij voor deze leerlingen kunnen betekenen. Met deze workshop hebben we veel affiniteit omdat het past bij wat we willen uitdragen. De workshop komt ieder jaar een paar keer terug en heeft veel deelnemers. En natuurlijk proberen we onszelf te blijven vernieuwen. Via nieuwe onderzoeken komen er nieuwe onderwerpen op ons pad waar we enthousiast over zijn én die de aandacht behoeven.”
Kim vertelt verder. “Hoewel we nu nog vooral insteken op gedrag, kijken we steeds breder: hoogbegaafdheid, dubbel bijzonder, differentiatie en maatwerk in de klas. Het thema inclusief onderwijs is de basis waar we aan vasthouden omdat het past bij de route die Stromenland heeft ingezet. De regio van het samenwerkingsverband is groot en er werken veel onderwijsprofessionals. Door ons aanbod breder te maken en Kennisstroom meer bekendheid te geven, hopen we meer mensen te bereiken. We merken namelijk dat het werkveld de behoefte heeft om de wetenschap naar zich toe te halen.”
Onderwijsprofessionals gaan vol energie en inspiratie naar huis
Kim vertelt dat deelnemers de behoefte hebben om na een bijeenkomst van Kennisstroom naar huis te gaan met iets concreets en tastbaars. “Ze willen iets wat ze direct in hun werk kunnen toepassen. We merken dat mensen het fijn vinden als ons aanbod is onderbouwd vanuit wetenschappelijk onderzoek. Leerkrachten en intern begeleiders zien steeds vaker dat zij zelf de sleutelrol hebben. Ik zie daarin echt een beweging richting een inclusieve mindset. Natuurlijk hebben leerkrachten en intern begeleiders iets nodig om daarin te groeien, dat kunnen wij ze geven binnen Kennisstroom.”
Nicki vertelt dat ze geen snelle oplossingen bieden. “We planten een zaadje. We creëren bewustwording en zetten iets in gang. De leerkracht of intern begeleider zelf is uiteindelijk degene die het moet doen. We kunnen ze op weg helpen en houvast geven met bijvoorbeeld metaforen. Ik vind ‘De enige grip die je kunt hebben, is die op jezelf’ altijd een hele mooie. Zoals Kim al zei, de leerkracht of intern begeleider is vaak de enige sleutel als het gaat om de oplossing.”
Op de vraag wat Kennisstroom de deelnemers brengt, geven Kim en Nicki eensgezind antwoord. “Inspiratie. Nieuwe energie. We zien mensen enthousiast naar huis gaan. We zien dat ze het leuk vinden elkaar te ontmoeten en zo het eigen netwerk te vergroten. En wat leuk is om te vertellen, is dat elke deelnemer een tegeltje met een spreuk mee naar huis krijgt. Die spreuk kiezen ze zelf en herinnert hen aan wat ze hebben geleerd. Wat wij binnen Kennisstroom doen, is onderwijsprofessionals op een laagdrempelige manier prikkelen om nieuwsgierig, zonder oordeel en met vertrouwen in zichzelf naar leerlingen, groepen en ouders te kijken.”
Meer weten over Kennisstroom?
Tekst: Marleen Ceelen in opdracht van Zuiver C